Matta Etkisi

Malcolm Gladwell, Outliers kitabının ilk bölümünde Matta Etkisinden bahsediyor. Matta İncili'nde (25:29) şöyle diyormuş:

Çünkü kimde varsa, ona daha çok verilecek ve o bolluk içinde olacak. Ama kimde yoksa, kendisinde olan da elinden alınacak.

Doğum tarihlerinin çocukların takımlara, sınıflara seçilmesinde ne kadar önemli olduğunu söylüyor. 1 Ocak doğumlu bir çocukla 31 Aralık doğumlu biri arasında bir yaş var ama ikisi de aynı sınıfa gidiyor. Bu fark zihnin ve bedenin gelişmesinde önemli. Eğer aynı seçmelere katılıyorlarsa, yılın erken aylarında doğanlar, geç aylarında doğanlardan avantajlı oluyor ve bu avantajlarını sürdürmeye devam ediyorlar. Sahip olana daha çok verilecek.

Yazar, Kanada ve Çek Cumhuriyetinin hokey ve futbol takımlarına bakmış ve takımlardakilerin, yılın ilk yarısında doğmuş olduğunu görmüşler. Erken yaşlarda daha iyi olanın, daha sonraki yaşlarda daha geniş imkanları olduğu için takımlara da onların seçildiğini söylüyor.

Bunu çözümü ne olabilir? (1) Her aya bir kota konabilir. (2) Çocukların performansı istatistiksel olarak normalize edilebilir. (3) Yaşları "aylık" olarak hesaplanır ve çizgiler daha sık çizilir.

(23-11-2014)