menfez 92

Aralık'ta yazmıştım bunu.

Bu yazıları sabah yazıyorum. Karanlık oluyor. Henüz güneş doğmamış. Karanlıkta işe gitmenin neden zor geldiğini anlıyorum. Yaz saati/kış saati zamanlarında hayata bir saat daha geç karıştıkları için daha mutlu oluyorlardı anladığım kadarıyla. Şimdiki durum, daha çok enerji tasarrufu ve daha çok çalışmak için daha iyi. İnsanlar sabah tükettikleri elektrikten daha fazlasını akşam tükettikleri için, akşamı ne kadar kısaltırsan o kadar tasarruf edersin. Ayrıca güneş battıktan sonra çalışma verimliliği azalıyor zaten, ne kadar geç akşam olursa o kadar iyi.

Geçenlerde uykuyla ilgili bir video seyrederken, yaz saati/kış saati uygulamasının olduğu zamanlarda, insanlar bir saat daha az uyudukları için kalp krizlerinin %25 civarında arttığını öğrendim. Saat gibi, takvim gibi temelde senkronizasyon için geliştirilmiş sistemlerin mümkün mertebe düzenli olanlarını makbul buluyorum. Sistem insanları ne kadar az yorarsa, başka işlere o kadar zaman kalır. Yaz saati uygulamasının enerji tasarrufu için önemli bir faydası yoktu ama senede iki haftayı yeni saatlere alışmak için geçiriyorduk.

Para sisteminin de böyle olması lazım. Devamlı değişen, devamlı takip etmek gereken, devamlı alım satım yapılan, fiyatların her gün oynadığı bir sistemin yoruculuğunu hissediyoruz. Hayatını idame ettirmekten başka gayesi olmayan insanların etiket okuma uzmanı olmasına veya dolar gelecek aya ne olur diye düşünmesine gerek kalmaması lazımdı.

Sistem nasıl çöküyor? İnsanları yorup, onları işe yaramaz hale getirerek. Para sisteminin bürokrasinin para basarak kendi kendini semirttiği bir düzenek olmak yerine insanların hayatını kolaylaştıran, her an acaba kazıklandım mı? düşüncesi taşımalarına engel olan bir sistem olması gerekirdi ama benden atlasın da bürokrasisinden ancak bu kadarı bekleniyor.

Saatlerin her gün bürokrasinin ihtiyacına göre yeniden ayarlandığını düşünün. Bugün 3 dakika ileriye aldık, yarın beş dakika geriye alacağız. Bizim şu anki para sistemimiz böyle. Enflasyon dedikleri bunu biraz daha usturuplu söylemek oluyor.