menfez 74

Etki edemediğim konularda cahil kalmayı tercih edeli memleket bana yeni zorluklar üretti. Gazete bayilerinin önünden korkarak geçiyorum. Gazeteler saldırmasın diye saklanarak.

Dolar fiyatı bugün kaç olur? Bir fikrim yok ama memlekette 40 senedir gördüğüm kadarıyla dolar düşmez. Yükselmediği zamanlar da olur, bir iki sene yaklaşık aynı kaldığı zamanlar olur ama düşmez. İnşallah düşündüğüm yanlıştır ama zaten hayatım etki edemeyeceğim şeyleri bilmemeye ve üzerinde konuşulamayaöcak hakkında susmaya çalışmakla geçiyor.

Hükümetin bunu bilinçli yaptığını söylüyorlar. İlginç bir bilinç. İnsanların kredi çekip dolar almayı düşüneceği ortamın kimseye faydası yok. Ekonomik etkinlikte bulunmak kumara dönüştü. İlginç bir bilinç.

Ben de herkesin ihracatçı olmasını istiyorlar diye düşünmek isterdim. Teşvik vermeyi falan boş verip, fakirleştirerek öğretmeyi tercih ettiler. Bunun bilinçli olduğuna doların 5 liradan 6 liraya çıktığı zamanlarda ben de inanmaya çalışmıştım.

Türkiye bildiğim kadarıyla enerjide dışa bağımlı bir ülke. Enerji fiyatı dolarla belirleniyor. Bu durumda doların yükselmesinin uzun vadede sanayiciye faydası olmaz. İşçi ücretlerinde bir sonraki zam dönemine kadar fark olur, hammadde girdilerinde fiyat ayarlaması yapılıncaya kadar faydası olur ama neticede hepsinin ana bileşeni enerji olduğuna göre uzun vadede 10 dolara alıp, 12 dolara satan adamın hayatında bir değişiklik olmaz.

Parasını devalüe ederek ekonomik avantaj kazanan ülkeler, sanayide dışarıya hammadde ve enerji bağımlılığı olmayan ülkeler. Rusya yapabilir mesela, Çin de bir ölçüde yapabilir çünkü enerjiyi dışarıdan temin etse de sair girdilerini kendi üretebiliyor. Bizim de kendi yarı mamül maddemizi kendimiz üretmemiz, sanayinin mümkün mertebe kendi kendine yeterli olması amaçlanıyor olabilir ama bunun yolunun maç seyreder gibi dolar kuru seyredilen bir ekonomi olduğunu sanmıyorum.

Ekonomi her şeyden çok geleceğe dair güvene dayanır. Ben yarın 15 lira olacağından şüphe ediyorsam, elimdeki doları bugün satmam mesela. Başkası da elindeki malı yarın iki katına satabileceğine satıyorsa, bugün satmaya yanaşmaz. Bu durum kendi kendini besleyen bir kısır döngüye dönüşür. Ben yarın 15 lira olacağını düşündüğüm için bugünden doları 15 liraya satarım, öteki de yarın iki katına satabileceğini düşündüğü malı bugün %80 zamla satar. Sonunda bu gibi beklentiler gerçekleşmiş olur.

Doların düşebileceğine memlekette kimse inanmadığı için dolar düşmeyecektir. Hükümete güvenimiz kalmamıştır.