demzen 137

Organizasyonların, şirketlerin, devletlerin ahlakı var mıdır?

Ahlak temelde insanın utanma duygusuyla alakalı bir konu. İnsan hangi durumlarda utanıyorsa, o durumlarda ahlaktan bahsetmek mümkün. Organizasyonlar utanır mı?

İsrail devleti mesela şu an utanıyor mu öldürdüğü binlerce insandan?

Organizasyonlar primitif canlılara benziyor. Canlı ama fazla gelişmiş bir canlı değil. Daha yeni yeni sinir ağları oluşmaya başlamış basit bir canlı. Bu basit canlının ahlakı da utanmak gibi hayli gelişmiş duygular içermiyor. Ben onu yemezsem, o beni yer seviyesinde basit bir ahlak anlayışı var.

İsrail de öldürdüğü binlerce insanı kendini savunmak için öldürdüğünü iddia ediyor.

Bu güç ahlakının insanların oluşturduğu hemen her organizasyonda geçerli olduğunu görüyorum. Organizasyonlar bir hedef, bir ideal için kurulsalar da, bu hedefler çok hızlı şekilde yerini kendini koruma içgüdüsüne bırakıyor. İnsanlar da bunun farkında, mevzubahis vatansa gerisi teferruattır diyen birinin bir gün kendini korumak zorunda kalırsa İsrail askerlerinin yaptıklarını yapmayacağını düşünmek saflık olur.

Dahası bu insanların bu temel varoluş içgüdülerini utanmadan ortaya serebilecekleri bir ortam sağlıyor. Herhangi bir sebep olmadan gidip komşusunu öldürmeye utanacak bir adam, bunu vatanın bölünmez bütünlüğü uğruna yapabilir. Kendi başına yapmayacağı bir ahlaksızlığı, devleti korumak adına yapabilir. Kendi için rüşvet almaz ama çocuk okutan vakfı için bağış alabilir -- zira bu çocuklar bizim geleceğimiz, onlar bizim hikayemizin devamı.

İnsanların en değer verdikleri organizasyonların, ahlaksızlığı en rahat şekilde gerçekleştirmelerine imkan veren organizasyonlar olduğunu düşünürüm. Varoluş kaygısına ne kadar yakın bir hikaye anlatırsan, o kadar vazgeçilmez olursun.