demzen 114

Melvyn Bragg'ın İngiliz Dili Tarihi'ni okuyorum. Norman istilasından sonra (1066) aristokrasi Fransızca, halk İngilizce konuşmaya devam etmiş.

İngilizce'de çiftlik hayvanı isimleri (cow, sheep, pig) eski İngiliz dilinden, ancak bunlardan çıkarılan etlerin adları (beef, mutton, pork) Fransızca'dan. İngilizler hayvancılık yapmış, Fransızlar da onları pişirip yemiş gibi görünüyor.

Bizde de 1071'de benzer bir olay oluyor. Doğu Roma Anadolu'nun batısına çekiliyor ve Türkler Anadoluyu istila ediyor. Ancak biz bugün o zamanki yerli halkın değil istilacıların dilini konuşuyoruz. İngilteredeyse 160 seneden sonra hanedan resmi dili yeniden İngilizce yapıyor.

Bizde neden Türkleşme devam etmiş? Çünkü gelenler sadece asilzadeler değil, dervişler, göçerler, çiftçiler gelmiş. Türkçe yönetici elitin dili, gelenlerin de hepsinin Türkçe konuşmadığı tahmin edilebilir. Türkiye'ye bir göç olduğu malum ama bu göçün sadece Türklerden oluştuğu konusunda şüpheler var.

Gelen yetmişikibuçuk milletin ortak dilinin nihayetinde yönetici elitin dili olması garipsenecek bir durum değil.

Neden Büyük Selçuklu'nun dili Farsça değil de, yazı dili bulunmayan Türkçe tercih edilmiş?

Bu daha ilginç bir soru.

Muhtemelen bunun da cevabı İngilizlerin dillerini sınıfsal olarak korumalarıyla alakalı. Net bir iki dillilik var. Aristokrasi Fransızca, avam İngilizce konuşuyor.

Türkiye'deki aristokrasi ve yönetici elit muhtemelen daha yeni, askeriyeye daha yakın bir sınıftı. Henüz halktan ayrılmamış, sadece sarayda değil, savaş alanında yetişmiş bir sınıf. Bu yüzden de ordunun ortak dili neyse, halka da bu sirayet etmiş olmalı.