demzen 108

• Batı Budist literatüründe loving kindness diye bir kavramdan bahsederler. Tekrar tekrar duyduğum halde ben bunu loving and kindness, sevgi ve nezaket olarak anlıyordum.

• Sonra yaşadığım bazı şeyler bana nezaketi sevmek diye bir kavramın varolabileceğini anlattı. Nezaketi zaten sevilen bir şey gibi görüyordum. Sevmeyen de varmış.

• Nezaketin özellikle sevilebilen veya sevilmesi gereken bir şey olduğunu düşünmüyordum. Böyle bir mesele olabileceği aklıma gelmezdi. Nazik olursun veya olmazsın, burada sevgi ne oluyor?

• İnsan bazı durumlarda nazik olamasa da nezaketi sevebilir. Ben de kendimi nazik biri görmüyorum, bu memleketin ortalamasından daha nazik olabilirim ve bu memleketin ortalaması hayli kaba olduğu için önemli bir ölçü değil. Olmak isteyeceğim kadar nazik değilim. Bu kendi davranışımı, kabalığımı samimiyet diye satmaya sebep değil.

• Nezaketi sevmenin neden mühim olduğunu da kendini ifade ederken ve kendinle konuşurken nasıl davrandığına dikkat etmekle ilgili. Biri otobüs beklerken önüne geçtiyse adama dışından veya içinden küfrediyor musun? Küfrediyorsun ve bu küfretmenin yapılacak en doğru şey olduğunu mu düşünüyorsun?

• Öfken küfretmeyi tetikliyor. Büzülüp kalmaktan daha iyi. Tıkanıp kalmak yerine küfretmek de bir merhale. Bununla beraber küfretmeye bir defa alışınca, duygunun kendisiyle muhatap olacak kabiliyetini kaybetmeye başlıyorsun. Duygunun nüanslarını anlamaya, anlamlandırmaya kendini köreltmiş oluyorsun.

Nezaketi sevmek burada mühim. Kendi duygularına karşı nazik olmanın yolu, insanlara nazik olmaktan veya nezaketi sevmekten geçiyor. Nazik olamasan da, nezaketin iyi bir yol olduğunu kabul edersen, duygularınla da nazikçe, onların farklarını, sebeplerini, anlatmaya çalıştıklarını dinleyebilirsin.

• Nezaketi sevmez de, sırada önüne geçene de, trafikte sollayana da, çok konuşana da küfredersen, bunların hangisinin aceleden, hangisinin içindeki adalet duygusundan, hangisinin yorgunluktan olduğunu anlayamazsın. Kendine karşı körelirsen, başkaları seni hiç anlayamaz.

• Küfretmek başlı başına bir mesele değil, bir örnek. Nezaketi sevmek kendine yalınkat davranmayı kişilik olarak benimsemekle ilgili.

• Öfkelendiğinde durup ben şimdi kime neden öfkeliyim diyecek kadar olgunluk için önce otomatik davranışların doğru olmadığını kabul etmek lazım. Seni rahatsız eden ne? Bu öfke kime?